بررسی میزان عود در روش سم‌زدایی فوق سریع زیر بیهوشی عمومی در افراد وابسته به هروئین و تریاک

چکیده مقدمه : در افراد وابسته به مواد افیونی مثل هروئین و تریاک، می‌توان از شیوه‌های مختلف بازگیری و بازتوانی استفاده کرد. یکی از این روش‌ها سم‌زدایی فوق سریع زیر بیهوشی یا (UROD) Ultra Rapid Opiate Detoxification است که در آن در مدت چند ساعت بدن از آثار این مواد پاک می‌شود. این روش، بحث‌انگیز است و نسبت به مؤثر و ایمن بودن آن تردید وجود دارد. هدف: بررسی میزان عود در مبتلایان به مواد افیونی با روش سم‌زدایی فوق سریع زیر بیهوشی عمومی در بیمارستان شفای رشت از سال 1383 تا فروردین 1386. مواد و روش‌ها : در این مطالعه توصیفی،90 بیمار داوطلب ترک که به مرکز ترک اعتیاد فوق سریع در مرکز آموزشی درمانی شفا معرفی شده بود در مصاحبه اولیه توسط مجریان طرح با پرسشنامه ASI سنجیده شدند و یک هفته قبل و بلافاصله پس از بستری برای انواع مواد مخدر غربالگری ادراری شدند. نمرده‌دهی وضعیت جسمانی بیماران، براساس سیستم نمره‌دهی انجمن بیهوشی آمریکا انجام شد. بیماران پیش و پس از سم‌زدایی با مقیاس 13 موردی OOWS(Objective Opiate Withdrawal Scale) و 15 موردی SOWS (Subjective Opiate Withdrawal Scale ) ارزیابی شدند. بیماران آخرین دوز ماده مخدر را 6 ساعت قبل از سم زدایی بصورت مورفین دریافت کردند و نهایتاً در فواصل 1، 6 و 24 ساعت بعد از سم‌زدائی مجدداً با پرسشنامه‌های SOWS و OOWS، ارزیابی شدند. آزمایش اپیوم ادرار برای پیگیری موارد بازگشت به مصرف مواد بکار رفت. اطلاعات هر بیمار با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج : 13 نفر از مجموع 90 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان شفا برای UROD، به علت نداشتن تمایل به همکاری یا دسترسی از مطالعه حذف شدند. 60 تن (78%) از 77 نفر باقی‌مانده پس از UROD دچار عود مجدد شدند که 50% آنها در فاصله 3 ماه، 18% در فاصله 6-3 ماه، 6% در فاصله 6 ماه تا یک سال پس از سم‌زدایی و سرانجام 3% پس از یک سال دچار عود مجدد شدند. تغییر فراوانی علائم به صورت افزایش علائم استفراغ و دل پیچه و کاهش علائم آبریزش بینی، گرگرفتگی، سیخ شدن موها و تعریق پس از سم‌زدایی مشاهده شد. نتیجه‌گیری : در بازگیری بیماران به روش UROD، هیچ‌گونه عارضه ناشی از بیهوشی، اختلال عملکرد عضوی یا روانپزشکی شدید دیده نشد، البته همه بیماران از نظر جسمی سالم بودند. UROD، کارآیی در کنترل بعضی از علایم ترک و ناکارآرایی در برخی دیگر از علایم را نشان داد. فراوانی نسبی میزان عود در مبتلایان به مواد افیونی که در این مطالعه به شیوه UROD بازگیری شده بودند، 78% بود که میزان عود بالایی است.